Wszystkie procesy zachodzące w organizmie człowieka i wszystkie czynności przez niego wykonywane wymagają nakładu energii. Energię tę człowiek uzyskuje z procesu spalania składników odżywczych dostarczonych z pożywieniem. Oprócz energii pożywienie dostarcza także każdemu z nas substancji budulcowych potrzebnych do budowy i odbudowy komórek i biologicznie czynnych składników organizmu i substancji regulujących, które odpowiadają za prawidłowy przebieg procesów przemiany materii. Jeżeli z pożywieniem dostarczymy więcej energii niż możemy zużyć, to jej nadmiar zostaje zmagazynowany, głównie w tkance tłuszczowej. Kiedy dostarczamy zbyt mało energii z pożywieniem, nasz organizm korzysta wtedy głównie ze zmagazynowanego glikogenu i tłuszczu.
Dobowe zapotrzebowanie energetyczne, czyli całkowitą przemianę materii, obliczymy mnożąc wartość naszej podstawowej przemiany materii i współczynnik aktywności fizycznej.
Podstawową przemianę materii najłatwiej obliczyć wg wzoru:
Ppm/dobę = 1 kcal x 24h x masa ciała w kg
Współczynniki aktywności fizycznej (Department of Health USA 1991):
Poziom
aktywności pozazawodowej
|
Poziom
aktywności zawodowej
|
|||||
mała
|
umiarkowana
|
duża
|
||||
M
|
K
|
M
|
K
|
M
|
K
|
|
Brak
aktywności
|
1,4
|
1,4
|
1,6
|
1,5
|
1,7
|
1,5
|
Umiarkowana
aktywność
|
1,5
|
1,5
|
1,7
|
1,6
|
1,8
|
1,6
|
Duża
aktywność
|
1,6
|
1,6
|
1,8
|
1,7
|
1,9
|
1,7
|
Przykład:
Dla kobiety ważącej 55 kg o małej aktywności zawodowej (np. praca biurowa, siedząca) i braku aktywności fizycznej dobowe zapotrzebowanie energetyczne wynosi:
1 kcal x 24h x 55kg x 1,4 = 1848 kcal
Czyli chcąc utrzymać taką wagę, kobieta ta powinna dostarczać około 1800 kcal dziennie z pożywieniem.
Ale ilość energii, czyli kalorii, którą dostarczamy wraz z pożywieniem nie powinna pochodzić z przypadkowych źródeł.
W prawidłowo zaplanowanym dziennym jadłospisie:
12-14 % energii powinno pochodzić z białka
55-60% z węglowodanów
25-30% z tłuszczu
Składniki odżywcze
